by wiangpapao engineering
สายพันธุ์เมล็ดกาแฟที่หลายคนอาจยังไม่รู้
กว่าจะมาเป็นเครื่องดื่มแก้วโปรดยอดนิยมไปทั่วโลกอย่าง “กาแฟ” ที่มีหลากหลายรสชาติให้เราได้ลิ้มลอง กาแฟถือว่าเป็นพืชชนิดหนึ่งที่ต้องมีสภาพแวดล้อมในการปลูกที่เหมาะสม เมล็ดกาแฟที่มีอยู่หลากหลายทั่วโลกจึงไม่ได้มีเพียงแค่สายพันธุ์เดียว นอกจากอาราบิก้าและโรบัสต้าอันเลื่องชื่อ ก็ยังอีกหลายสายพันธุ์ที่เราอาจจะยังไม่เคยลิ้มรส และมันแทบจะไม่เป็นที่รู้จักของผู้คน เราลองมาทำความรู้จักไปพร้อมๆ กันดังต่อไปนี้
สายพันธุ์ยอดนิยมของเมล็ดกาแฟที่เป็นที่รู้จักกันมากที่สุด
แม้สายพันธุ์ของกาแฟจะมีหลากหลาย แต่ที่พอจะรู้จักและได้รับความนิยมกันมากที่สุดในโลกก็คืออาราบิก้าและโรบัสต้า ซึ่งอย่างหลังถือว่ามีแพร่หลาย สามารถหาดื่มได้ง่ายกว่า การปลูกสายพันธุ์ทั้งสองชนิดจะต้องมีปัจจัยทางสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกัน สำหรับในประเทศไทยเราทางตอนเหนือเหมาะสำหรับการปลูกอาราบิก้า ส่วนทางตอนใต้ของประเทศจะนิยมปลูกโรบัสต้ามากกว่า
อาราบิก้าสายพันธุ์กาแฟยอดนิยมของโลก
เจาะลึกลงสู่สายพันธุ์กาแฟยอดนิยมที่คงไม่พูดถึงให้ละเอียดกว่านี้คงไม่ได้ เพราะถือว่าเป็นเมล็ดกาแฟที่ได้รับความนิยมที่สุด และได้รับความสนใจในการปลูกมากกว่าโรบัสต้า ด้วยรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์ มีความนุ่ม หอมละมุน ให้รสสัมผัสอันมีเสน่ห์ ทำให้รู้สึกได้ถึงความกลมกล่อมเมื่อได้ลิ้มลอง ทว่ามันกลับเป็นสายพันธุ์ที่ดูแลยาก ให้ผลผลิตน้อย และต้องปลูกในสภาพอากาศที่หนาวเย็น อุณหภูมิต้องไม่ต่ำไปกว่า 25 องศาเซลเซียส ระดับความสูงของพื้นที่เพาะปลูกอยู่ที่ 3,000 ฟุตขึ้นไปจากระดับน้ำทะเล จึงไม่แปลกที่เราจะเห็นสายพันธุ์นี้ปลูกกันบนที่ราบสูงของภูเขาที่พบในภาคเหนือที่มีอากาศเย็นเกือบตลอดทั้งปี
โรบัสต้าสายพันธุ์แห่งความเข้มข้นเต็มรสคาเฟอีน
มาถึงโรบัสต้าผู้เป็นรองจากอาราบิก้า ทว่าก็เป็นหนึ่งในสายพันธุ์กาแฟที่ได้รับความนิยมไม่แพ้ไปกว่าอาราบิก้าเท่าใดนัก เนื่องจากความแพร่หลายของมันมีมากกว่า หากใครไม่เรื่องมากในรสชาติอันละเอียดอ่อนหรือต้องการความหอมกลมกล่อมอย่างสมบูรณ์แบบ โรบัสต้าก็ถือว่าเป็นทางเลือกที่ดีอีกทางหนึ่ง ซึ่งสายพันธุ์ชนิดนี้จะมีปริมาณคาเฟอีนสูงกว่าอาราบิก้าถึง 2 เท่า ทำให้รสชาติของมันเข้มและไม่ค่อยกลมกล่อม แถมบางชนิดยังมีความเปรี้ยวโดดออกมาในรสสัมผัส แถมยังให้ความขมที่มากกว่า
ข้อดีของมันที่ทำให้แพร่หลายคือลักษณะความคงทนของลำต้นที่ปลูกง่าย ทนต่อสภาพอากาศ ให้ผลผลิตได้ในปริมาณมาก มันจึงมีราคาถูก สามารถปลูกได้เกือบทุกพื้นที่ไม่ว่าจะเป็นที่ราบสูงกว่าระดับน้ำทะเล หรือที่ราบต่ำอากาศร้อนชื้น ส่วนใหญ่นิยมนำเอาไปผลิตเป็นกาแฟชงดื่มแบบสำเร็จรูป หรือนำไปผสมกับอาราบิก้าสักเล็กน้อยเพื่อเพิ่มหอมและรสชาติที่กลมกล่อมมากขึ้น
สายพันธุ์กาแฟอื่นๆ ที่ไม่ค่อยได้รับความนิยม
เนื่องจากสายพันธุ์ของกาแฟบนโลกนี้มีมากกว่า 6,000 ชนิด ทว่าเรากลับรู้จักเพียงแค่ 3-4 ชนิดที่ได้รับความนิยม นอกจากสองชนิดแรกข้างต้นที่เป็นที่ประจักษ์ในรสชาติมากกว่ากาแฟอื่นๆ ซึ่งที่พอจะคุ้นหูกันมาบ้างเพียงเล็กน้อยก็คือไลเบริก้า เป็นสายพันธุ์ที่คล้ายคลึงกับโรบัสต้า ทว่าด้วยการที่มันมีต้นทุนมากในการผลิตจึงไม่คุ้มค่าในการนำมาทำกำไรในด้านธุรกิจ และอีกประเภทหนึ่งคือเอ็กเซลซ่า เป็นกาแฟที่ถือได้ว่ามีรสชาติห่วย แม้การปลูกจะง่ายและสามารถทนต่อสภาพความแล้งได้ดี กลับไม่ได้รับความนิยมในเรื่องรสชาติเท่าที่ควร แม้จะปลูกง่ายแต่ผลผลิตที่ได้กลับไม่ได้ทำกำไรอย่างที่ควรจะเป็น ดังนั้นมันจึงถูกมองข้ามไปและเริ่มถูกลดจำนวนการปลูกลงไปเรื่อยๆ
ดังจะเห็นได้ว่ากาแฟมีหลากหลายสายพันธุ์นับไม่ถ้วน แต่ด้วยความนิยมของคอกาแฟจากทั่วโลกทำให้มีเพียงสองสายพันธุ์หลักๆ ที่ยังคงเป็นที่นิยมอย่างต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน อีกทั้งอาราบิก้ายังมีการแตกแขนงสาขาเปลี่ยนแปลงทางโครโมโซม ให้รสชาติที่นุ่มละมุน ทั้งกลิ่นและความหอมแตกต่างกันออกไปอีกหลากหลาย โดยเฉพาะจากแหล่งของพื้นที่ปลูกและวิธีการคั่วบด ให้เมล็ดกาแฟสายพันธุ์เดียวกันมีรสชาติที่ไม่เหมือนกัน
credit:https://nescafedolcegusto.popsho.ps/blog/coffee-species/
